Nekropolia Watykańska

Nie tak dawno zwiedzaliśmy wspólnie Święte Groty Watykańskie znajdujące się pod Bazyliką św. Piotra. Dziś opowiemy sobie o tym co znajduje się jeszcze głębiej, pod owymi Grotami. Bo coś tam jest…coś niezwykłego. Zapraszam do Nekropolii Watykańskiej.

Zacznijmy od tego, że nekropolię można zwiedzać. Aby tam zejść, trzeba jednak uzyskać zgodę watykańskiego urzędu zwanego Ufficio Scavi. Dziennie może tam zejść jedynie 250 osób, dlatego rezerwacji dokonuje się z dużym wyprzedzeniem. Schodzi się tam w grupach max. 12 osobowych pod okiem wewnętrznego watykańskiego przewodnika z Ufficio Scavi. Wizyta trwa około 1,5 godziny – bilet kosztuje 13€. Aby dokonać rezerwacji należy wysłać pisemny wniosek albo faxem na numer +39 06 69873017, albo email na adres: scavi@fsp.va lub dokonać rezerwacji bezpośrednio w Watykanie w Ufficio Scavi (wejście przez bramę w lewej kolumnadzie na placu św. Piotra).

Każdy wniosek musi zawierać poniższe dane:

1. Liczba uczestników zwiedzania
2. Imiona i nazwiska wszystkich uczestników
3. Język, w którym chcemy być oprowadzani
4. W jakich dniach będziemy w Rzymie (w jednym z tych dni Urząd wyznaczy nam wizytę)
5. Informację w jaki sposób Urząd ma się z nami komunikować (email, nr telefonu, fax lub pełny adres pocztowy).

Do wnętrza nekropolii nie wolno wnosić prawie nic, ani walizek, ani toreb, żadnych plecaków ani nawet aparatów fotograficznych! Należy pamiętać, że aby tam wejść trzeba mieć minimum 15 lat!
Nekropolia Watykańska znajduje się 10 metrów poniżej Bazyliki św. Piotra.

To pogańsko – chrześcijański cmentarz, na którym od dawien dawna chowano Rzymian, a później również chrześcijan aż do czasów Konstantyna Wielkiego, który zbudował w tym miejscu pierwszą bazylikę.

Nekropolia została odkryta podczas prac wykopaliskowych, które zlecił papież Pius XII (trwały w latach 1939 – 1949) chcąc potwierdzić, że pod kościołem znajduje się ciało św. Piotra. W 1998 r. przeprowadzono tam prace restauracyjne co pozwoliło na otwarcie tego terenu dla turystów.

Plan Nekropolii Watykańskiej przedstawia się następująco:

Opiszmy poszczególne komory grobowe:

A. Mauzoleum G. Pompilius Heraclea – odnaleziono tu inskrypcję mówiącą, iż zostawił on swym spadkobiercom 6000 sestercji (czyli 1500 denarów – denar był srebrną monetą ważącą 3,8 g) na budowę grobu na Watykanie przy Cyrku Nerona. Grobowiec pochodzi prawdopodobnie z czasów Hadriana – początek II wieku naszej ery.

B. Mauzoleum to składa się z dwóch pomieszczeń bogato zdobionych malowidłami. Inskrypcja mówi nam iż złożono tu ciało kobiety – Fabii Redempta.

C. Mauzoleum to bogato dekorowane stiukami zdobi inskrypcja z nazwiskiem właściciela – L. Tullius Zethus. Dobrze zachowała się posadzka zdobiona biało – czarną mozaiką. Wnętrze skrywa kilka sarkofagów przeniesionych tutaj w czasie budowania pierwszej bazyliki w czasach Konstantyna. 

D. Dwupokojowe mauzoleum jest niestety bardzo słabo zbadane. Nie wiemy dokładnie dla kogo zostało zbudowane. 

E. Mauzoleum powstało dla Tyrranusa i Urbany – wyzwoleńcy cesarza Hadriana. Dekorowane jest malowidłami ściennymi, wśród których dobrze zachował się fresk przedstawiający dwa pawie oraz kosze owoców i kwiaty.

F. Mauzoleum, w którym pochowano członków rodziny Caetemnia i Tulia. Byli to wyzwoleńcy. Charakteryzuje się bogatą dekoracją stiukową oraz malowidłami naściennymi, wśród których wyróżnić możemy „Narodziny Wenus”.

G. Mauzoleum zdobione przedstawieniem niewolnika przekazującego pieniądze swemu panu siedzącemu przy stole. Nie zostało wyjaśnione do kogo należało.

H. To jedno z największych mauzoleów tej nekropolii. Należy do rodziny Valeria. Charakteryzuje się bogatą dekoracją stiukową oraz reliefami przedstawiającymi członków rodziny tu pochowanych, między innymi Gayusa Valeriusa Herma i jego żonę Flavię Olympia. Na ich grobie odnaleziono bardzo nieczytelną inskrypcję, którą po ciężkich próbach udało się odczytać: „Petrus, roga Iesus Christus pro sanctis hominibus chrestianis ad corpus suum sepultis” czyli „Piotrze, wstaw się u Jezusa Chrystusa za tymi świętymi chrześcijanami pochowanymi tuż przy Twym ciele”.

I. Mauzoleum zdobione przedstawieniami związanymi z mitem Alkestis. Była to ponoć piękna córka Peliasa i Anaksibie, żona króla Feraj. Bardzo kochała swego męża i dlatego gdy umierał, poświęciła siebie, zgodziła się umrzeć by przedłużyć mu życie. Czyn ten tak wzruszył Persefonę (boginię świata podziemnego), że przywróciła Alkestis do życia. Czarno – biała mozaikowa posadzka zdobiona jest przedstawieniem: „Merkury przyglądający się porwaniu Prozerpiny”.

L. Mauzoleum rodziny Caetennii, również bogato dekorowane.

M. Mauzoleum rodu Giulii, powstało około III wieku dekorowane jest wieloma motywami wczesnochrześcijańskimi: „Rybak z rybą”, „Jonasz w paszczy wieloryba”, „Dobry Pasterz” ale również dekoracją na wpół pogańską na wpół chrześcijańską jak np. „Chrystus wyglądający jak Apollo”. Widzimy tu też rydwan ciągnięty przez białe konie. 

N. Mauzoleum nie zostało jeszcze w całości przebadane gdyż jest w dużej mierze zasypane. Prawdopodobnie pochowany jest tu człowiek imieniem Aebutius. 

O. Również nie przebadane. Prawdopodobnie należy do rodziny Matucci.

P. Przestrzeń o wymiarach 4 x 8 m. – to miejsce znajdujące się dokładnie pod ołtarzem głównym Bazyliki św. Piotra. Wyłożono je mozaikową posadzką, w części zachodniej ograniczone murem zwanym „murem czerwonym” ze względu na jego kolor.

W centrum znajduje się miejsce zwane „Trofeo di Gaio” – to ponoć grobowiec św. Piotra.

Odnaleziono tu inskrypcję „PETRUS ENI” czyli „PIOTR TU JEST”. 

R. Pomieszczenia bardzo słabo zbadane.

S. Również słabo zbadane.

T. Mauzoleum należące do Trebellena Flaccilla, zawiera urnę datowaną na lata 317 – 318 ze względu na znalezioną wewnątrz monetę wybitą właśnie w czasach Konstantyna Wielkiego. Również bogato zdobione malowidłami i stiukiem.

Reszta pomieszczeń bądź nie została w ogóle zbadana, bądź zbadana w tak niewielkim stopniu, że nic pewnego nie możemy o nich powiedzieć.
Na koniec warto wspomnieć, iż w nekropolii tej pochowanych zostało 11 papieży pierwszych wieków chrześcijaństwa. Są to:

– św. Linus (I wiek)
– św. Anaklet (I wiek)
– św. Ewaryst (II wiek)
– św. Aleksander I (II wiek)
– św. Sykstus I (II wiek)
– św. Telesfor (II wiek)
– św. Hygin (II wiek)
– św. Pius I (II wiek)
– św. Soter (II wiek)
– św. Eleuteriusz (II wiek)
– św. Wiktor I (II wiek)

To już koniec spaceru po nekropolii. Niedługo pojawi się kolejny post, będący inauguracją zwiedzania Muzeów Watykańskich. Do usłyszenia.

——————————-
Podoba Ci się Spacerownik po Rzymie? Postaw nam kawę, przy kawie teksty szybciej się piszą 😜

 

 

Bibliografia:

• Pietro Zander, La Necropoli sotto la Basilica di San Pietro in Vaticano, Città del Vaticano 2009;
• Pietro Zander, Roma Sacra, Roma 2003;
• Filippo Coarelli, Roma, Roma 2005;
• Margherita Guarducci, La tomba di S. Pietro, Roma 1960.