Via Appia Antica cz.6 – VI mila

Pora na wielki – choć krótki – finał naszej wędrówki po via Appia Antica! Dzisiaj zagłębimy się w te mniej znane, ale równie fascynujące zakątki drogi, które znajdują się za słynną VI milą. Tak, tam, gdzie historia miesza się z tajemnicą, a ruiny mają więcej do powiedzenia niż niejeden współczesny bloger.

Zaczynamy od grobowca Horacjuszy, o którym wspominaliśmy ostatnio. Przemierzając drogę, mijamy kolejne, mniej lub bardziej zachowane grobowce, aż docieramy do prawdziwego giganta: mauzoleum Casal Rotondo.

Nazwa pochodzi od średniowiecznego gospodarstwa („casal”), które rozgościło się na ruinach tego olbrzyma. Mauzoleum to pochodzi z czasów Oktawiana Augusta, a jego powstanie datuje się na koniec I wieku p.n.e. — czyli jakieś 2000 lat temu, co już samo w sobie powinno robić wrażenie.

Do dziś przetrwała jedynie ogromna, cylindryczna podstawa o średnicy około 35 metrów — wyobraźcie sobie, jak monumentalna musiała być ta konstrukcja w pełnej krasie! W XIX wieku archeolog Luigi Canina, jak rasowy detektyw starożytności, odkrył i wkomponował w nowożytny mur architektoniczne detale dawnego mauzoleum. Wśród nich zachowały się fragmenty inskrypcji z imieniem Marek Waleriusz Messala Korwinus, konsula Rzymu z 31 roku p.n.e. — czyli prawdopodobnego właściciela tego grobowca. Facet był nie tylko politykiem, ale i adwokatem oraz mecenasem literatów, czyli takim starożytnym celebrytą, który nie stronił od sztuki i prawa.

Kilka kroków dalej, po lewej, wyrasta przed nami Torre in Selce — średniowieczna wieża z XII wieku, zbudowana na ruinach anonimowego grobowca z czasów antycznych.

Co ciekawe, jej budulec to mieszanka trawertynu i peperynu — kamieni o kontrastujących barwach, dzięki czemu wieża była jak neon na starożytnej drodze, widoczna z daleka niczym billboard reklamujący „zabytek na sprzedaż”.

Idąc dalej, nad głowami przelatuje nam współczesność w postaci potężnej rzymskiej obwodnicy, zwanej GRA (Grande Raccordo Anulare). Ma aż 68 km długości, 3 pasy ruchu i 42 zjazdy — co w skali antyku można by uznać za nowoczesną autostradę bogów. Zbudowana została w latach 50. XX wieku, więc to chyba najbliższe, co Rzym ma do własnej wersji „szybkiego ruchu”.

Za obwodnicą, kierując się w stronę lotniska Ciampino, miniesz jeszcze masę ruin mniej znanych grobowców — zbyt małych, by stać się gwiazdami tego przewodnika, ale wystarczająco ciekawych, by każdy pasjonat historii docenił ich obecność.

Warto zwrócić uwagę na pozostałości Świątyni Herkulesa, której majestatyczne ruiny ciągle przypominają o sile i mitach antycznego Rzymu. Dalej imponujące jest mauzoleum zwane Berretta del Prete, które w średniowieczu przeszło z roli cesarskiego grobowca w… kościół pod wezwaniem św. Marii Matki Boskiej — czyli jak widać, Rzymianie potrafili zrobić dobre „recycling” zabytków. I w końcu okrągłe, ceglane mauzoleum zwane grobowcem cesarza Galiena z III wieku — bo każdy cesarz musi mieć swój własny „apartament”, nawet po śmierci.

I tak oto kończymy nasz wieloczęściowy, pełen historii, kurzu i odrobiny rzymskiego magnesu spacer po via Appia Antica. Trzymajcie się, bo już wkrótce zapraszam na kolejne opowieści z serca Wiecznego Miasta. Niech rzymskie echa będą z Wami!

——————————-

Podoba Ci się Spacerownik po Rzymie? Postaw nam kawę, przy kawie teksty szybciej się piszą 😜

Bibliografia:

• Paolo Montanari, Sepolcri circolari di Roma e suburbo. Elementi architettonici dell’elevato, Roma 2009;
• Stefania Quilici Gigli, Roma fuori le mura, Roma 1980;
• Valter Vannelli, Roma, architettura. Da città dei Papi a capitale d’Italia, Bologna 2001;