Kilka dni temu w Rzymie odbyły się uroczystości upamiętniające 100 – lecie powstania Grobu Nieznanego Żołnierza.
W każdym państwie to miejsce szczególne, nie tylko dla żołnierzy, ale dla całego narodu, ponieważ stanowi o pamięci tych co żyją, wobec tych co odeszli.
We Włoszech to szczególne miejsce znajduje się w stolicy, w centralnym punkcie miasta. To Altare della Patria- Ołtarz Ojczyzny.
Dziś opowiem Wam o tym, czego nie wiecie o Grobie Nieznanego Żołnierza w Rzymie.
Ołtarz Ojczyzny w Rzymie zna każdy, kto kiedykolwiek odwiedził to miasto. Ten monumentalny budynek dla jednych jest zakałą miasta, dla innych cudem architektury. Został on zaprojektowany przez architekta Giuseppe Sacchoniego na wzór antycznych monumentalnych ołtarzy greckich i wielkich świątyń rzymskich (np. Ołtarz Pergamoński, Sanktuarium Fortuny w Palestrinie). Prace budowlane trwały wiele lat (1885-1935), a efekt możecie oglądać sami na Placu Weneckim.
Grób Nieznanego Żołnierza (Tomba del Milite Ignoto) to pomnik wojenny znajdujący się w Rzymie pod posągiem bogini Romy w Altare della Patria.
Nieznany żołnierz włoski (Milite Ignoto) został pochowany w Rzymie 100 lat temu. Po I Wojnie Światowej wiele narodów zdecydowało, że pochowają w zbiorowych mogiłach anonimowe zwłoki, aby w ten sposób uhonorować wszystkich tych, którzy zginęli w trakcie konfliktu w różnych bitwach.
W przypadku Włoch wybrano zwłoki 11 niezidentyfikowanych żołnierzy, spośród których miało zostać wybrane jedno ciało. Trumny zostały przetransportowane do bazyliki w Akwilei, w pobliżu pól bitewnych Isonzo. Dlaczego piszę w liczbie mnogiej? Ponieważ bitew pod Isonzo stoczono 12, w latach 1915–1917, we wschodniej części frontu włoskiego podczas I wojny światowej. W bitwach nad Isonzo oddziały włoskie toczyły walki pozycyjne z siłami austro-węgierskimi dowodzonymi przez Svetozara Boroevicia von Bojna. Podczas pierwszych pięciu bitew, siłom włoskim nie udało się przełamać obrony austriackiej. Podczas szóstej bitwy w sierpniu 1916 roku, Włosi zajęli Gorycję, jednak kolejne bitwy nie przyniosły poważniejszych sukcesów żadnej ze stron. Rozstrzygnięcie przyniosła dopiero dwunasta bitwa (nazywana też bitwą pod Caporetto), gdy w październiku 1917 niemieckie uderzenie wykonane przy użyciu gazu bojowego, difosgenu, przerwało pozycje włoskie, a armia włoska opuściła w panice dotychczas zajmowane pozycje.
28 października 1921 r. do Bazyliki Matki Bożej Wniebowziętej w Akwilei zaproszono Marię Bergamas z Triestu. Została ona wybrana do reprezentowania wszystkich włoskich matek, które straciły syna podczas wojny, nie wiedząc, gdzie został pochowany. Syn Marii – Antonio – został powołany do armii austriackiej, ale zdezerterował, by zaciągnąć się do Włochów i zginął w bitwie pod Monte Cimone di Tonezza 16 czerwca 1916 roku.
Maria Bergamas stanęła przed 11 trumnami. Kiedy pogrążona w żałobie matka dotarła do dziesiątej trumny w kolejce, upadła na podłogę, przerywając ciszę bazyliki, wykrzykując imię syna. Biły dzwony kościelne, a obecni płakali. To właśnie dziesiąte ciało zostało wybrane do odbycia podróży do Rzymu.
Pozostałych żołnierzy pochowano na cmentarzu wojennym za bazyliką w Akwilei, gdzie ponad 30 lat później pochowano również Marię Bergamas.
Trumna Nieznanego Żołnierza została umieszczona na lawecie armaty i ruszyła do Wiecznego Miasta w towarzystwie weteranów wojennych odznaczonych medalami za męstwo. Postawiono ją na specjalnie na tę okazję zaprojektowanym wagonie kolejowym. Pociąg jechał powoli przez Włochy, przez cztery dni, aby na każdej stacji tłumy ludzi mogły uczcić niezidentyfikowanego żołnierza. Setki tysięcy Włochów pojawiło się, aby oddać mu hołd. Wielu na kolanach witało przejeżdżający pociąg. Inni rzucali kwiaty. Kiedy kondukt dotarł do Rzymu, ciało Milite Ignoto zostało przewiezione do kościoła S. Maria degli Angeli e Martiri przed pochowaniem w Altare della Patria w dniu 4 listopada 1921 roku.
W uroczystej ceremonii wziął udział król Wiktor Emanuel III oraz weterani, wdowy wojenne i matki synów, którzy nigdy nie wrócili z pola bitwy. Ceremonia pochówku Nieznanego Żołnierza, która odbyła się 4 listopada 1921 r., była najważniejszą i najbardziej partycypacyjną manifestacją patriotyczną zjednoczonych Włoch, biorąc pod uwagę udział w niej prawie miliona osób. Nieznanemu Żołnierzowi przyznano Złoty Medal Walecznych Wojsk, najwyższe włoskie odznaczenie wojskowe. W krypcie wewnątrz Altare della Patria, znajdziemy inskrypcję o treści:
„Degno figlio di una stirpe prode e di una millenaria civiltà, resistette inflessibile nelle trincee più contese, prodigò il suo coraggio nelle più cruente battaglie e cadde combattendo senz’altro premio sperare che la vittoria e la grandezza della Patria”
(„Godny syn dzielnego rodu i tysiącletniej cywilizacji, opierał się nieugięcie w najtrudniejszych okopach, nie szczędził odwagi w najkrwawszych bitwach i poległ w walce bez innej nadziei niż zwycięstwo i wielkość Ojczyzny”)
Na epigrafie mieszczącym się na grobie w Altare della Patria mamy napis: „Milite ignoto” i daty „XXIV Maggio MCMXV” (24 maja 1915) i „IV Novembre MCMXVIII” (4 listopada 1918), czyli początek i koniec włoskiego udziału w I Wojnie Światowej.
Na frontowych drzwiach krypty wewnętrznej znajduje się epitafium, napisane przez króla Wiktora Emanuela III:
„Ignoto il nome – folgora il suo spirito – dovunque è l’Italia – con voce di pianto e d’orgoglio – dicono – innumeri madri: – è mio figlio”
(„Nieznane imię – jego duch olśniewa – gdziekolwiek są Włochy – głosem pełnym łez i dumy – mówią – niezliczone matki: – to syn mój”)
Części krypty i grobowca zostały wykonane z materiałów kamiennych z gór, które były miejscem bitew I wojny światowej: marmurowa posadzka pochodzi z płaskowyżu krasowego, a mały ołtarz z jednego bloku kamienia z Monte Grappa. Grób jest symboliczną świątynią, która reprezentuje wszystkich poległych i zaginionych w czasie wojny.
Grób Nieznanego Żołnierza, jest zawsze strzeżony przez straż honorową i dwa płomienie, które płoną wiecznie w specjalnych piecykach. W ciągu pierwszych dziesięciu lat honor straży honorowej przypadł Królewskim Karabinierom; na drugą dekadę (1931-1941) zarezerwowany został dla piechoty; tak więc kolejno, dziesięć na dziesięć lat, różne rodzaje sił zbrojnych następują po sobie w symbolicznym rytuale.
Alegoryczne znaczenie wiecznie płonących płomieni wiąże się z ich wielowiekową symboliką, wywodzącą się ze starożytności, zwłaszcza z kultu zmarłych. Ogień, który płonie wiecznie, symbolizuje pamięć, patriotyczną miłość i wieczną pamięć o Włochach, nawet tych, którzy są daleko od swojego kraju: nie przypadkiem na dwóch piecykach obok Grobu Nieznanego Żołnierza umieszczona jest tablica z napisem „Włosi za granicą dla ojczyzny” upamiętniająca darowizny dokonane przez emigrantów włoskich w okresie od końca XIX do początku XX wieku na budowę Palazzo Vittoriano.
Każdego roku 4 listopada, obchodzony jest we Włoszech Dzień Jedności Narodowej i Sił Zbrojnych. Wówczas włoski prezydent składa wieniec przy Grobie Nieznanego Żołnierza, jest parada w centrum Rzymu, a odrzutowce Frecce Tricolori przelatują ku czci poległych na wojnie żołnierzy.
Ten rok jest szczególnie przejmującą rocznicą, ponieważ mija stulecie od pogrzebu Milite Ignoto, nieznanego żołnierza, którego śmierć dała Włochom impuls do zjednoczenia i walki o własną niezależność.
——————————-
Podoba Ci się Spacerownik po Rzymie? Postaw nam kawę, przy kawie teksty szybciej się piszą 😜
Bibliografia:
- https://www.treccani.it/enciclopedia/milite-ignoto_(Enciclopedia-Italiana)/
- https://www.cimeetrincee.it/ilmilite.htm
- http://www.anapisa.it/patria/ignoto/ignoto1.htm
- https://lifeinitaly.com/history-of-monument-to-vittorio-emanuele/
