Print Friendly, PDF & Email

W dniu dzisiejszym czeka nas kolejny spacer po dzielnicy zwanej Trevi. Odbędziemy podróż po zboczach i szczycie jednego z legendarnych siedmiu wzgórz, na których powstał Rzym. Zapraszam na przechadzkę wokół Kwirynału.

Jak pamiętamy, ostatni spacer zakończyliśmy na Piazza Barberini i tu dziś rozpoczynamy. Początkowo plac ten nazywał się Grimani, od rezydencji kardynała o tym imieniu, która tu się mieściła. Po 1625 r. zmienił nazwę na Sforza Capo le Case w związku z rezydencją i winnicą zbudowaną tu dla przedstawiciela tego rodu. Dopiero gdy w okolicy placu swą rezydencję postawił kard. Francesco Barberini, plac przyjął jego nazwę.

Piazza Barberini

W centralnej części widzimy fontannę zwaną Fontana del Tritone.

Fontana del Tritone

To dzieło Gian Lorenzo Berniniego z 1643 r. W tamtym czasie zasilana była wodą doprowadzaną tu akweduktem papieskim Acqua Felice, zbudowanym na ruinach antycznego Acqua Marcia przez papieża Sykstusa V (kard. Felice Peretti – stąd nazwa akweduktu). Niestety w XIX w. przerwano go aby zbudować stację kolejową Termini. Dziś funkcjonuje zatem na krótszym odcinku i swój bieg kończy w parku Parco degli Acquedotti, fontanna Trytona zaś zasilana jest z wodociągów miejskich. W jej centralnej części stoi Bóg Morza Tryton, który dmie w muszlę niczym w trąbę sprawiając, iż wytryska z niej woda. Trytona podtrzymują na splecionych ogonach 4 delfiny ozdobione papieską tiarą, kluczami św. Piotra oraz herbem Barberinich.

Stojąc na placu, po przeciwnej stronie hotelu Bernini (przodem do niego) skręcamy w prawo w ulicę via delle Quattro Fontane, która zaprowadzi nas do monumentalnego gmachu Palazzo Barberini.

Palazzo Barberini

Jego budowa rozpoczęła się w 1625 r. w miejscu dawnej willi kard. Rodolfo Pio z Capri. Zbudowano go wg proj. Carlo Maderno dla kard. Francesco Barberini o czym już wspomnieliśmy. Niestety Maderno nie doczekał końca budowy. Prawdę mówiąc nie doczekał nawet właściwego jej początku gdyż zmarło mu się wkrótce po położeniu fundamentów. Nadzór nad budową przejął Gian Lorenzo Bernini, który zaprosił do współpracy swego największego rywala – Francesco Borrominiego. Budowa zakończyła się w 1633 r. Mimo iż generalnie budynek powstał wg planów Carlo Maderno, Bernini wniósł do niego wiele poprawek (m. in. w elewacji budynku).

Fasada Palazzo Barberini

Początkowo główne wejście do pałacu prowadziło od strony placu, jednak ze względów praktycznych w 1875 r. przeniesiono je na stronę ulicy, na której się znajdujemy. Wjazdu na posesję strzeże żelazna brama wsparta na siedmiu trawertynowych filarach – dzieło Francesco Azzurri. Wewnątrz na dużym placu przed pałacem stoi fontanna zdobiona trzema pszczołami (symbol Barberinich), dzieło tegoż samego artysty.

Po lewej: fontanna na dziedzińcu; po prawej: wejście do holu Palazzo Barberini

Spójrzmy na pałac. Skoro Maderno jest twórcą ogólnego projektu, cóż zatem stworzyli pozostali wielcy artyści? Borromini jest autorem okien na najwyższym piętrze oraz wewnętrznych, spiralnych schodów z podwójnym kolumnami. Dziełem Berniniego jest reszta fasady, podzielona na 3 rzędy oraz inna – kwadratowa klatka schodowa.

Hol Palazzo Barberini
Posągi z lewej strony holu Palazzo Barberini
Posągi z prawej strony holu Palazzo Barberini
Jedna z klatek schodowych

Obecnie budynek stanowi siedzibę Muzeum Narodowego – Galleria Nazionale D’Arte Antica. W jej zbiorach znajduje się aż 1445 obrazów oraz 2067 dzieł z zakresu sztuki dekoracyjnej. Z ważniejszych dzieł warto wymienić:

– Popiersie Antonio Barberini (bratanka papieża Urbana VIII, brata kard. Francesco Barberini) – Gian Lorenzo Bernini
„La Fornarina” – obraz Rafaela Santi, o którym już kiedyś wspomnieliśmy
„Mistyczne zaślubiny św. Katarzyny”Lorenzo Lotto
„Mercury i Apollo”Francesco Albani
„Madonna” oraz „Św. Rodzina”Andrea del Sarto
– Portret Stefana IV Colonna – Angolo Bronzino
„Anioł Stróż” oraz „Triumf Opatrzności Bożej” (fresk z 1639 r.) – Pietro da Cortona
„Ucieczka z Egiptu” oraz „Św. Agnieszka”Domenichino
„Pokłon Pasterzy” oraz „Chrzest Chrystusa”El Greco
„Narcyz” (z lat 1597 – 1599), „Judyta odcinająca głowę Holofernesowi” (z lat 1598 – 1599; do postaci Judyty pozowała modelka artysty – kurtyzana Fillide Melandroi; pierwotnie Judyta miała odkrytą jedną pierś, dopiero w czasach późniejszych malarz domalował półprzezroczystą tkaninę) oraz „Św. Franciszek podczas modlitwy” – dzieła Caravaggia.

Palazzo Barberini – widok od tyłu

Na terenach ogrodów pałacowych znajdowała się kiedyś świątynia poświęcona trzem bóstwom: Jupiterowi, Junonie i Minerwie. Stał tu też obelisk, który dziś możemy oglądać w okolicy tarasu widokowego na Pincio – w ogrodach Borghese.

Wróćmy na Piazza Barberini i zanim podążymy uliczką via di S. Basilio (druga po lewej stronie od hotelu Bernini), spójrzmy na drugą z fontann na tym placu: Fontana delle Api (Fontanna Pszczół).

Fontana delle Api

Mieści się w rogu placu, w miejscu gdzie łączy się on z via Veneto. Zaprojektował ją Gian Lorenzo Bernini dla papieża Urbana VIII. Pochodził on z rodu Barberini, którzy w herbie mieli pszczołę, dlatego fontanna ma kształt pionowo ustawonej muszli z trzema pszczołami nad kamienną misą. Pierwotnie stanowiła wodopój dla koni. Z fontanną, a raczej z inskrypcją na niej umieszczoną, wiąże się pewien sekret. Inskrypcja mówi: „Papież Urban VIII wybudował fontannę dla powszechnej ozdoby miasta, wybudował również tę małą fontannę dla użytku mieszkańców w roku 1644, XXI roku swego pontyfikatu”. Jednak kiedy fontannę odsłonięto napis mówił o XXII roku pontyfikatu. Otóż fontannę odsłonięto przedwcześnie, jeszcze przed rocznicą. Jednak papież nie doczekał XXII roku, umarł 8 dni wcześniej. Wtedy też w pośpiechu zmieniono końcówkę inskrypcji.

Uliczką, o której wspomnieliśmy wcześniej, dojdziemy do grekokatolickiego kościoła S. Basilio z 1662 r. Zbudowany został na zlecenie opata Zakonu Bazylianów – Apoemone Agreste, którego herb widnieje na łuku nad portalem. Na rogu świątyni widzimy natomiast godło mnichów Bazylianów.

Po lewej: kościół S. Basilio; po prawej: kościół S. Nicola da Tolentini

Idąc dalej, skręcamy w uliczkę Salita di S. Nicola da Tolentini i dochodzimy do kościoła o tym samym wezwaniu. Powstał w 1599 r. dla nowicjuszy Zakonu Karmelitów Bosych. Przebudowany w 1654 r. wg proj. Giovanni Maria Baratta, prezentuje typowy styl barokowy. Wnętrze oparte na planie krzyża łacińskiego zawiera nawę główną z trzema kaplicami po każdej stronie oraz sklepienie z dekoracją stiukową i kopułę w całości pokrytą freskami.

Wnętrze kościoła S. Nicola da Tolentini

W ołtarzu głównym marmurowa grupa rzeźb „Wizja św. Mikołaja z Tolentino” – dzieło rzeźbiarzy Ercole Ferrata i Domenico Guidi. Grupa upamiętnia legendę o cudach św. Mikołaja z Tolentino, których dokonywał poprzez rozdawanie tzw. „chleba św. Mikołaja”, nad którym wzywał błogosławieństwa Maryi i św. Augustyna.

Wychodząc ze świątyni udajmy się w lewo i kontynuujmy spacer tą samą uliczką Salita di S. Nicola da Tolentini. Dochodząc do via Barberini skręcamy w lewo, by po krótkim spacerku dojść do placu Largo di S. Susana. Na środku w 1997 r. umieszczono pomnik Giano nel Cuore di Roma – dzieło Pietro Consagra.

Pomnik Giano nel Cuore di Roma

Po lewej stoi budynek Ufficio Geologico – instytucji powstałej w 1869 r. we Florencji i przeniesionej do Rzymu w 1873 r. To dzieło Raffaele Canevari.

Ufficio Geologico

Plac S. Susana łączy się z innym placem, o którym opowiemy sobie za chwilę, oraz z ulicą via XX Settembre. Na rogu po lewej stronie stoi kościół, którego nie sposób pominąć spacerując w tej okolicy. To S. Maria della Vittoria.

Po lewej: fasada kościoła S. Maria della Vittoria; po prawej: wnętrze świątyni

Wzniesiony z fundacji kard. Scipione Borghese, wg proj. Carlo Maderno, w latach 1608 – 1620. Wezwanie świątyni pochodzi od obrazu Madonny znalezionego w ruinach zamku w Pilznie, nadane zostało po zwycięstwie wojsk ligii katolickiej nad husytami w 1620 r. w bitwie pod Pragą. Oryginał obrazu spłonął niestety w pożarze w 1833 r., dziś w ołtarzu przechowywana jest jego kopia. Podczas prac wykopaliskowych pod fundamentami kościoła odnaleziono słynny posąg „Śpiąca hermafrodyta”, który Scypion zabrał do swojej willi (Villa Borghese) i gdzie znajduje się do dziś. Tak, tak – to jest oryginał. Rzeźba znajdująca się w Luwrze jest jego kopią (choć wielu myśli inaczej). Jak widzimy, aspekt „trzeciej płci” nie jest wymysłem czasów obecnych 🙂 Wnętrze charakteryzuje się niezwykle bogatą marmurową dekoracją barokową, stiukami oraz wszechobecnym złotem prawie spływającym ze ścian.

Po lewej: sklepienie; po prawej: ołtarz główny

Jest to kościół jednonawowy z trzema kaplicami po każdej stronie. Na sklepieniu widzimy „Triumf Madonny nad herezją i upadek rebelii anielskiej” – dzieło Giovanni Domenico Cerrini z 1675 r., który jest też autorem „Wniebowzięcia w chwale” widocznego w kopule. Ponad portalem piękne barokowe organy – twórcą jest Mattia De Rossi (1680 r.). Z ważniejszych dzieł należy wymienić:

kaplica 2 po prawej stronie) w ołtarzu „Madonna z Dzieciątkiem i św. Franciszek”; po bokach „Św. Franciszek w ekstazie” oraz „Św. Franciszek otrzymuje stygmaty” – są to dzieła Domenichino z 1630 r.

W prawym transepcie: „Sen św. Józefa” – marmurowa grupa Domenico Guidi; po bokach „Ucieczka z Egiptu” oraz „Pokłon pasterzy” – marmurowe dzieła Pierre – Étienné Mannot; na sklepieniu „Gloria”Ventura Lamberti.

W ołtarzu odrestaurowanym w 1833 r. „Matka Boska Zwycięska wkracza do Pragi wraz z wojskiem katolickim”Luigi Serra oraz „Porwanie św. Pawła do trzeciego nieba”Gherardo delle Notti.

W transepcie lewym (kaplica Cornaro wg proj. Gian Lorenzo Bernini), wewnątrz marmurowej edikoli jedno z najwspanialszych barokowych dzieł na świecie: „Ekstaza św. Teresy”Gian Lorenzo Bernini (1644 – 1652).

Po lewej: „Ekstaza św. Teresy”; po prawej: „Sen św. Józefa”

Warto zatrzymać się tu na chwilę i dowiedzieć coś więcej na ten temat. Dzieło powstało na zlecenie kard. Cornaro do jego kaplicy rodowej. Jest najbardziej znaną i najbardziej kontrowersyjną rzeźbą tegoż artysty. Inspirował się on modą na św. Teresę z Avili, jaka wówczas panowała. Z jej życiorysu odtworzył scenę nawiedzenia przez Anioła, którą święta przedstawiła w swoich zapiskach jako pełen bólu oraz niewyobrażalnej rozkoszy sen. Według niektórych miało to symbolizować przyjęcie pełni wiary w Boga, która jest trudna jednak daje szczęście. Inni widzą w tych zapiskach opis „mokrych snów” 🙂 Grupa rzeźb składa się z omdlałej (z bólu czy z rozkoszy?) św. Teresy oraz górującego nad nią Anioła ze strzałą przygotowaną do przebicia kobiety (po tym, w które miejsce na ciele świętej skierowane jest ostrze strzały można domyślać się czego owa strzała jest symbolem ;-)). Na twarzy Teresy widać malujące się emocje – mistrzostwo sztuki Berniniego. Stojąc przy tym dziele niemalże czuje się atmosferę erotyki, zmysłowości utożsamiane ponoć z uniesieniem religijnym. Artysta ukazuje nam, iż nie ma ekstazy duchowej bez ekstazy fizycznej. Są one ze sobą nierozerwalnie związane. Dodatkowo erotyzm sytuacji wzmacnia wyzywająca poza świętej oraz niedwuznaczny wyraz jej twarzy. Sytuacji tej uważnie przyglądają się z loży teatralnej członkowie rodu Cornaro. Kaplica stanowi niezwykle odważny przykład sztuki baroku. Bernini genialnie wykorzystał niewidoczne malutkie okienko umieszczone z tylu kaplicy uzyskując niezwykłe efekty świetlne: oto za plecami bohaterów widzimy złote promienie, które podświetlone naturalnymi promieniami słonecznym oblewają postacie złotą poświatą.

kaplica 3 po lewej stronie) „Trójca Przenajświętsza”Guercino; na prawej ścianie pomnik grobowy kard. Berlinghiero Gessi – Guido Reni.

kaplica 2 po lewej stronie) „Chrystus objawiający się św. Janowi od Krzyża” – obraz ołtarzowy Nicolasa Lorrain – autora także innych dzieł po lewej stronie: „Madonna ratująca św. Jana od Krzyża” oraz „Śmierć świętego”.

W zakrystii znajdują się flagi i transparenty zdobyte na Turkach w bitwie pod Pragą. Kościół ten znają zapewne miłośnicy „Aniołów i Demonów” Dana Browna gdyż to w nim umieścił on trzeci Ołtarz Nauki. Pojawiają się tu jednak (podobnie jak w przypadku grobu Rafaela) pewne nieścisłości, dokładnie dwa błędy. Po pierwsze autor umieścił kościół na placu Piazza Barberini, podczas gdy w rzeczywistości znajduje się on w odległości pół kilometra od tego placu. Po drugie twierdził, że strzała Anioła wskazująca Czwarty Ołtarz skierowana jest na zachód ku Piazza Navona, co jest nieprawdą. Chcąc zwiedzić świątynię pamiętajmy, że jak większość kościołów w Rzymie zamykana jest ona w południe (czynna od 7 – 12 i od 15.30 – 19).

Wychodząc z kościoła, naprzeciw zobaczymy ciekawą Fontannę Mojżesza – Fontana del Mosè.

Fontana del Mosè

Najlepiej podziwiać ją stojąc na placu Piazza di S. Bernardo czyli dokładnie przed jej frontem. Powstała w 1587 r. wg proj. Domenico i Giovanni Fontana i stanowiła zakończenie papieskiego Akweduktu Felice. Zbudowana w całości z trawertynu, ozdobiona jest czterema kolumnami jońskimi podtrzymującymi nadproże zwieńczone pewnego rodzaju „poddaszem” z herbem papieża Sykstusa V trzymanym przez dwa anioły. Pomiędzy kolumnami, w niszach umieszczono 3 duże rzeźby:

„Mojżesz” – (w centrum) dzieło Leonardo Sormani i Prospero Bresciano z 1588 r.
„Aaron prowadzący lud żydowski do wodopoju” – (z lewej) Giovanni Battista Della Porta
„Joshua przeprowadza Żydów suchą stopą przez rzekę Jordan” – (po prawej) Flaminio Vacca i Pietro Paolo Olivieri.

Posąg Mojżesza

Oprócz tej pięknej fontanny przy placu S. Bernardo znajdują się dwie świątynie. Stojąc tyłem do fontanny, po prawej stronie widzimy kościół S. Susanna, którego początki sięgają aż IV w.!

Kościół S. Susanna

Pierwsza świątynia bowiem zbudowana została na domach Gabiniusza i Kajusza. Wg legendy córka Gabiniusza – Susanna – została tu ścięta w 295 r. ponieważ nie chciała wyjść za mąż za pogańskiego generała z armii cesarza Dioklecjana. Oczywiście na przestrzeni wieków kościół wielokrotnie przebudowywano. Dzisiejszy wygląd pochodzi z 1597 r. kiedy to stracił on dwie nawy boczne przekształcone na kaplice. Fasada – dzieło Carlo Maderno z 1603 r. – jest dwupoziomowa z centralnie umieszczonym portalem. W dolnej części, w niszach widzimy rzeźby świętych: Felicity oraz Zuzanny, w górnej zaś świętych: Kajusza i Gabiniusza. Wszystkie są dziełem Stefano Maderno. Wnętrze jest jednonawowe, z transeptem, absydą oraz dwiema kaplicami bocznymi po każdej stronie. Freski na ścianach, opowiadające o życiu św. Zuzanny są dziełem Baldassarre Croce z 1595 r. W ołtarzu głównym XVI – wieczny obraz „Śmierć św. Zuzanny”Tommaso Laurenti.

Naprzeciw, w głębi placu mieści się drugi z kościołów: S. Bernardo Alle Terme, zbudowany w 1598 r. dla Katarzyny Sforza z Santa Fiora.

Po lewej: kościół S. Bernardo; po prawej: jego wnętrze

Jego wezwanie wiąże się z burgundzkim świętym – Bernardem z Clairvaux (1090 – 1153) – założycielem Zakonu Cystersów. Bazylika ta powstała na terenie dawnych Term Dioklecjana, jej cylindryczny korpus to jedna z okrągłych wież owych term. Stąd w wezwaniu „…Alle Terme”. Świątynia nazywana jest często „kościołem bez okien” bowiem jedyny dopływ światła stanowi okulus na szczycie kopuły – zbudowanej na wzór Panteonu, choć oczywiście dużo mniejszej – jej średnica wynosi 22 metry.

Kopuła z okulusem w kościele S. Bernardo

Ozdobiona jest koncentrycznymi rzędami ośmiobocznych kasetonów, zmniejszających swój rozmiar ku górze. W ośmiu niszach ściennych widzimy posągi świętych – dzieła Camillo Mariani.

Wychodząc z kościoła udajmy się w lewo główną ulicą – via XX Settembre. Po prawej stronie miniemy fasady 4 pałaców i jednego nietypowego kościoła:

Palazzo Caprara (nr 11)

Palazzo Caprara

Palazzo Baracchini (nr 8)

Palazzo Baracchini

Kościół szkocki S. Andrea

Kościół szkocki S. Andrea

Palazzo Calabresi (nr 5)

Palazzo Calabresi

Palazzo Bourbon (nr 3)

Palazzo Bourbon

Po przeciwnej stronie na całej długości stoi olbrzymi gmach Ministerstwa Obrony w stylu neorenesansowym, wysoko boniowany, z trzema dużymi portalami.

Ministerstwo Obrony

Aby zrealizować ten projekt musiano zburzyć kilka istniejących tu wcześniej obiektów, m. in. konwent św. Teresy – karmelitów bosych.

Tym sposobem dochodzimy do skrzyżowania, przy którym znajdują się słynne Cztery Fontanny, na rogach czterech pałaców.

Dwie z Czterech Fontann
Kolejne dwie z Czterech Fontann

Powstały w XVII w. wg proj. Domenico Fontana, ukończył je jednak inny artysta – Alessandro Specchi (już w XVIII w.). Fontanny – zwieńczone leżącymi posągami – symbolizują:

rzekę Tybr – fontanna z wilkiem
rzekę Arno – fontanna z posągiem z kręconymi włosami w towarzystwie wilka
bóstwo Junonę – fontanna z posągiem kobiety z lwem
Lojalność – fontanna z psem.

Na rogu skrzyżowania widzimy również kościół S. Carlo alle Quattro Fontane.

Fasada oraz wnętrze kościoła S. Carlo alle Quattro Fontane

Początkowo była to mała kapliczka zbudowana przez hiszpańskich Trynitarzy na gruntach zakupionych w 1611 r. przez rodzinę Mattei. W 1635 r. zlecili oni Francesco Borrominiemu budowę nowego kościoła i klasztoru. Pomimo bardzo ciasnej przestrzeni udało mu się stworzyć funkcjonalny kompleks z niesamowitą wręcz fasadą. Budowa trwała długo, dokończył ją bratanek Borrominiego, gdyż ten międzyczasie popełnił samobójstwo. Wklęsło – wypukła fasada prezentuje styl typowy dla Borrominiego. Nad portalem widzimy 3 posągi:

Karola Boromeusza (w centrum) – Ercole Antonio Raggi
Św. Jana de Math (po prawej), założyciela zakonu Trynitarzy
Św. Feliksa z Valois (po lewej).
Obok fasady, w głębi widoczna jest wieża z iglicą wsparta na kolumnach.
Wnętrze kościoła oparte jest na planie centralnym, nakryte owalną kopułą na planie centralnym. W ołtarzu głównym widzimy dzieło Pierre Mignard„Trójca Przenajświętsza”. W kaplicy po lewej stronie ołtarza mieści się dzieło Giovanni Francesco Romanelli„Odpoczynek podczas ucieczki do Egiptu”. W lewym ołtarzu bocznym wisi obraz Prospero Mallerini„Ekstaza św. Jana Chrzciciela della Concezione”, który był reformatorem reguły zakonu Trynitarzy, dla których zbudowano ten kościół. W bocznym ołtarzu po prawej stronie zobaczyć możemy „Ekstazę św. Michała de Sanctis” pędzla Amalia de Angelis. W zakrystii przechowuje się ponadto dzieło Orazio Borgianni„Św. Karol Boromeusz adorujący Trójcę Przenajświętszą”. Po prawej stronie kościoła mieści się krużganek zakonny wykonany w latach 1635 – 1636. Prowadzi z niego wejście do refektarza zakonnego, w którym jadający zakonnicy podziwiać mogą „Matkę Boską z Dzieciątkiem i św. Szymonem de Rojas”Francisco Preciado.
Warto pamiętać, iż pod kościołem znajduje się krypta, w której przechowuje się tombę architekta Francesco Borromini, w której miał zostać pochowany. Wiemy jednak, że do tego nie doszło,jego grobowiec znajduje się dziś w innym kościele – S. Giovanni dei Fiorentini.

Idąc dalej ulicą via del Quirinale, po lewej stronie napotkamy inny kościół drugiego z „bogów baroku” – Gian Lorenzo Berniniego. To S. Andrea al Quirinale, zbudowany na zlecenie kard. Camillo Pamphilij.

Fasada i wnętrze kościoła S. Andrea al Quirinale

Gian Lorenzo Bernini swoim projektem wywrócił do góry nogami cały styl architektury sakralnej obowiązujący w tamtym okresie. Postawił kościół na planie elipsy, której oś główna (portal – ołtarz) jest osią krótszą! Fasada jednoporządkowa, niejako „zamknięta” w zakrzywionym proscenium, w całości wykonana z elementów stylu klasycznego (chociażby grecki wzór fryzu czy wykorzystanie kolumn korynckich), poddana jest tzw. kompresji bocznej, przez co kościół wydaje się być większym, niż jest w rzeczywistości (architektura iluzjonistyczna). Eleganckie schodki prowadzą nas wprost do zakrzywionego portyku ozdobionego herbem kard. Camillo Pamphilij. Wewnątrz, w ołtarzu głównym mieści się figura ukrzyżowanego św. Andrzeja – dzieło Borgognone z 1668 r. W drugiej kaplicy po lewej stronie widzimy dzieło Carlo Maratta„Madonna z Dzieciątkiem i św. Stanisław Kostka”. Na uwagę zasługują też: złocony sufit oraz stiukowe cherubiny sprawiające wrażenie żywych istot, sfruwających z kopuły. Przy kościele znajduje się klasztor – dawny dom nowicjatu – w którym do dziś mieści się cela św. Stanisława Kostki (polskiego jezuity).
Ciekawostką jest fakt, iż świątynia ta była inspiracją dla Kacpra Bażanki przy projektowaniu fasady kościoła Misjonarzy pw. Nawrócenia św. Pawła w Krakowie, na ulicy Stradomskiej 4!

Idąc dalej docieramy na plac Piazza del Quirinale. Znajdujemy się właśnie na szczycie wzgórza Kwirynał, najwyższego z siedmiu legendarnych wzgórz Rzymu. Zgodnie z legendą w miejscu tym istniała wioska Sabinów, którzy wznieśli tu ołtarz na cześć ich boga – Kwiryna. Pod koniec okresu republikańskiego (I w. p.n.e.) wzgórze przeobraziło się w dzielnicę ogrodów (słynne ogrody Cezara), w IV w. zaś Konstantyn Wielki zbudował tu olbrzymie termy na ruinach których w 1603 r. stanął Pałac Rospigliosi – dzisiejsza Galeria Pallavicini.

W centralnej części placu wznosi się Fontana dei Dioscuri (Fontanna Dioskurów) z dwiema kolosalnymi (5,6 m. wysokości) statuami Dioskurów – Kastora i Polluksa (to kopie wykonane na podstawie greckich oryginałów z V w. p.n.e.). Ustawiono je tu w 1588 r. W środku wznosi się obelisk z czerwonego granitu (14,64 m. wys.), który dawniej stał przed Mauzoleum Augusta. W 1818 r. dodano do niego wannę pochodzącą z Campo Vacchino. Zbiornik mierzy w obwodzie 24 metry.

Piazza del Quirinale z widoczną fontanną i Pałacem Prezydenckim

Głównym i najważniejszym budynkiem na tym placu jest niewątpliwie Palazzo del Quirinale – siedziba prezydenta Republiki Włoskiej. Historia pałacu rozpoczyna się w XVI w. kiedy to kard. Ippolito d’Este (syn słynnej Lukrecji Borgia) zbudował tu rezydencję. Od 1583 r. miejsce to było letnią rezydencją papieża Grzegorza XIII. Pałac jest dziełem wielu artystów: Martino Longhi Starszego, Ottaviano Mascherino, Domenico Fontana, Flaminio Ponzio, Carlo Maderno i Gian Lorenzo Berniniego. Przez wiele lat budynek był głównym gmachem Państwa Kościelnego, odbywały się tu nawet konklawe. Od 1946 r. rezydują tu kolejni prezydenci Włoch.
Fasada – dzieło Domenico Fontana – prezentuje typowy styl renesansowy: jest dwupiętrowa z portalem głównym (dzieło Carlo Maderno) i wspartym na kolumnach tympanonem, na którym widzimy posągi św. Piotra (Stefano Maderno) i św. Pawła (Guillaume Berthélot). Ponad portalem mieści się również tzw. Loggia Błogosławieństw (Gian Lorenzo Bernini). Wewnątrz spotkamy wiele dzieł sztuki m. in.:

„Dziewica” – mozaika G. Conti i C. Marrata
„Chrystus w chwale”Melozzo da Forli
czy malowidła takich artystów jak Guido Reni, Ciro Ferri, Carlo Maratta, Carlo Maderno, Pietro da Cortona.

Wzdłuż pałacu widzimy schody biegnące w dół do ulicy via della Dataria. Zejdźmy tam. U podnóża schodów, po prawej stronie (nr 96) stoi Palazzo della Famiglia Pontificia – mieszkała w nim papieska rodzina.

Palazzo della Famiglia Pontificia

Po stronie przeciwnej, pod nr 21 – Palazzo di S. Felice, zbudowany w 1860 r. przez architekta Filippo Martinucci na terenie dawnego klasztoru kapucynów.

Palazzo di S. Felice

Jego nazwa pochodzi od św. Feliksa Cantalice, który mieszkał w tamtym klasztorze. Budynek powstał dla pracowników świeckich Pałacu Apostolskiego. Wewnątrz mieści się duży dziedziniec skrywający dwie perełki: ruiny kościoła św. Mikołaja z IX w. oraz pozostałości grobowca rzymskiego z I w. p.n.e., zwieńczonego napisem upamiętniającym jego właścicieli Gnejusza Semproniusza i jego siostry Sempronii oraz matki Larcii. Obecnie budynek stanowi siedzibę biur Kancelarii Prezydenckiej.

Troszkę dalej, po prawej stronie, pod nr 94 – 95 znajduje się Pałac Apostolski – Palazzo della Dataria Apostolica.

Palazzo della Dataria Apostolica

Pochodzi z XVI w., odrestaurowany na zlecenie papieża Piusa V, a w XIX w. przebudowany z rozkazu Piusa IX przez Andrea Busiri Vici.

Wróćmy ponownie na Plac Kwirynalski gdzie stoi jeszcze jeden ciekawy budynek – Palazzo della Consulta.

Palazzo della Consulta

Powstał w latach 1732 – 1734 wg proj. Ferdinando Fuga, na zlecenie papieża Klemensa XII (Corsini). Posiada dwukondygnacyjną fasadę z wysokimi oknami zwieńczonymi trójkątnymi oraz zakrzywianymi frontonami. Na górze widzimy herb rodu Corsini. Obecnie budynek jest siedzibą Sądu Konstytucyjnego.

W dalszą drogę ruszymy ulicą via XXII Maggio. Na samym początku ulicy widzimy długi mur za którym mieści się Villa Pallavicini Rospigliosi.

Villa Pallavicini Rospigliosi

Budowę zlecił w 1605 r. kard. Scipione Borghese, prac podjął się Flaminio Ponzio. Na potrzeby budowy rozebrano większość ruin Term Konstantyna, kościół S. Salvatore de Corneliis i przyległy klasztor. Po śmierci Flaminio Ponzio w 1613 r. dzieło dokończył Carlo Maderno. Autorem wewnętrznego ogrodu na trzech tarasach jest Giovanni Vasanzio. W XVII w. willa przechodziła z rąk do rąk by w końcu w 1704 r. zostać własnością rodziny Pallavicini Rospigliosi, która umieściła tu galerię swoich obrazów – jedną z najważniejszych kolekcji w Rzymie, na którą składa się 540 obrazów, rysunków i rzeźb takich artystów jak: Pietro da Cortona, Sandro Botticelli, Domenichino, Guido Reni oraz kilka rysunków Gian Lorenzo Berniniego. Na teren posesji prowadzi jeszcze inne wejście (nr 44) od strony skrzyżowania z ulicą via Mazzarino. Jest to dawne wejście do „Farmacia del Quirinale”.

Wejście do dawnej Farmacia del Quirinale

Była to znana XIX – wieczna apteka, w której zaopatrywała się między innymi Regina Elena – królowa Włoch (Helena Petrowić – Niegosz).

Po przeciwnej stronie widzimy budynek Scuderie del Quirinale (z fasadą od strony Placu Kwirynalskiego), w którym mieściły się stajnie papieskie (na parterze 42 konie i na piętrze 86 koni). Dziś jest pałacem wystawowym, gdzie na 1500 m² prezentowane są dzieła m. in. Michała Anioła, Caravaggia, Botticelli, Berniniego, Rembrandta. Do pałacu przylegają piękne Ogrody Monticavallo.

Wejście do Ogrodów Monticavallo

Idąc dalej natykamy się na kościół S. Silvestro al Quirinale, którego początki sięgają roku 1030, jednak obecny kształt uzyskał on w 1524 r. a fasada jest jeszcze młodsza – z 1877 r., dzieło Andrea Busiri Vici.

Kościół S. Silvestro al Quirinale

Wnętrze mieści kilka ciekawych dzieł sztuki, m. in. piekny, drewniany strop z XVI w. czy też freski na sklepieniu prezbiterium. W pierwszej kaplicy po lewej stronie znajdują się przepiękne renesanowe kafelki podłogowe – dzieło Luca della Robbia oraz freski autorstwa Polidoro z Caravavggio. Prawdziwym arcydziełem jest również kaplica Bandini (w lewym transepcie), powstała w latach 1580 – 1585 wg proj. Ottaviano Mascherino. Ozdobiona jest obrazami Domenichino i rzeźbami Alessandro Algardi. Wezwanie kościoła związane jest z osobą papieża Sylwestra I – postacią dość ciekawą, której zawdzięczamy m. in. noc sylwestrową 🙂 Jak narodziła się ta tradycja? Otóż według legendy, w roku 317 papież Sylwester zamknął w podziemiach Watykanu smoka, który miał się wydostać na wolność i zniszczyć świat gdy rozpocznie się rok tysięczny. Łatwo sobie wyobrazić tłum przerażonych ludzi, którzy zebrali się przy Watykanie 31 grudnia 999 r. w oczekiwaniu na koniec świata. Kiedy wybiła północ i nic złego się nie stało wybuchła niepohamowana radość i ludzie tańczyli aż do rana. Na pamiątkę tego wydarzenia rokrocznie i my cieszymy się, że smok znów oszczędził nasz świat 🙂

Tuż za kościołem skręcamy w uliczkę via della Cordonata, którą po schodach w dół dojdziemy do via IV Novembre. Przejdźmy na jej drugą stronę i wejdźmy w uliczkę via del Carmine (wzdłuż lewego boku hotelu Pace Helvezia), którą (znów po schodach) dotrzemy do ukrytego kościółka S. Maria del Carmine.

Kościół S. Maria del Carmine

Powstał on w 1624 r., jednak obecny wygląd jest zasługą Michelangelo Specchi z 1750 r. W ołtarzu głównym mieści się obraz „Madonna z góry Karmel”Gaspare Celio.

W tym miejscu kończy się nasz dzisiejszy spacer po kwirynalskim wzgórzu. W kolejnym, który pojawi się niedługo, odwiedzimy region zwany Colonna. Miłego zwiedzania 🙂

——————————-
Podoba Ci się Spacerownik po Rzymie? Postaw nam kawę, przy kawie teksty szybciej się piszą 😜

Postaw mi kawę na buycoffee.to

 

 

Bibliografia:

  • C. Rendina, Le chiese di Roma, Newton & Compton Editori, Milano 2000;
  • Giorgio Carpaneto, I palazzi di Roma, Newton & Compton, Roma 2004;
  • C. Rendina, D. Paradisi, Le strade di Roma, Newton & Compton Editori, Roma 2004;
  • Sergio Delli, Le fontane di Roma, Schwarz & Meyer Ed., Roma 1985;

Być może zainteresuje Cię również:

3 komentarze

  1. Czy w Palazzo di S Felice mozna zobaczyc te ruiny kosciola z 9 wieku i pozostalosci grobowca rzymskiego? Jest to udostepnione do zwiedzania?

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.